Het liefst ben je voor anderen, maar ook voor jezelf, altijd het zonnetje in huis. Zelfs als het tegenzit, herhaal je steeds de uitspraak zoals een wijs man die ooit zei: ‘elk nadeel heb z’n voordeel’. Maar een positieve instelling is slechts één helft van de medaille. Er zijn ook gelukkige en succesvolle mensen die uit halflege glazen drinken. Wat kunnen we leren van de pessimist?

Waar is pessimisme goed voor?
De moderne mens heeft iets waar het niet altijd mee om kan gaan: macht. Waar onverklaarbare fenomenen vroeger werden toegeschreven aan hogere machten, ontdekten we later dat bijna alles te verklaren is. En, volgens het kapitalisme, te verbeteren. Gereedschap nummeró uno voor deze klus: een positieve instelling.

De laatste jaren vlogen de zelfhulpboeken over de toonbank. ‘Vind je geluk’, ‘Verander je mindset’, ‘Omdenken’. Alles om maar een positieve geest te behouden in een tijd waarin er nog altijd van alles misgaat. Het was in het louter optimistische Zweden (2017) zelfs een reden om een cursus pessimisme in het leven te roepen. Daar keken ze inmiddels scheel van al die positieve blikken. De boodschap: bekijk het eens even lekker NIET van de positieve kant. Want dat alles niet altijd goed gaat, dat is oké.

Is de pessimist gelukkiger?
Zweeds komediant én psycholoog Mattias Lundberg ziet een gelijkenis tussen het stijgende aantal existentiële crises en een rijzend optimisme. ‘Te veel optimisme creëert verwachtingen waar een mensenleven zelden aan voldoet’, verklaarde hij tegenover Trouw. Het leven is nou eenmaal niet altijd goed. Als we het lelijke ontkennen, verrast het ons telkens weer op het moment dat het niet meer te ontkennen is. Omgaan met teleurstellingen is dan ook een groot tekort in de hedendaagse jeugd.

En ja, ook de wetenschap is verdeeld. Zo zou optimisme minder lichamelijke kwaaltjes en stress opleveren. Maar zijn er ook onderzoekers van overtuigd dat optimisme gevaarlijk kan zijn. Pessimisme zou meer rekening houden met teleurstelling, en daar beter mee om kunnen gaan. Zo zou de pessimist over het algemeen gelukkiger zijn. Al klinkt dat een tikkeltje optimistisch.

Een realistische blik
Maar het verschil in kritisch kijken is zeker een voordeel van pessimisme. Voor de duidelijkheid, pessimisme is niet denken dat alles misgaat, maar in acht nemen dat alles mis kan gaan. Op deze manier houd je meer rekening met tegenslagen, waardoor je ook meer moeite doet om deze te voorkomen. Een gebalanceerde afweging is nooit verkeerd in risicovolle gevallen.

Met anderen meeleven
Wie geen ellende kent of ziet, kan het zich ook niet indenken. De Zweedse Ida Hallgren, bedenker van de cursus pessimisme: Beter wordt het niet, ziet om haar heen een dalende empathie. Mensen worden ongemakkelijk van ongeluk, en weten niet hoe hiermee om te gaan. Het gevolg is dat communicatie en samenwerking verslechtert, factoren die een positieve samenleving juist versterken.

Risico incalculeren
Op kantoor is de printer misschien wel het grootste slachtoffer van optimisme. Als alles goed loopt, is het apparaat ergens achter in de hoek vaak onzichtbaar voor risicocalculatie. Wanneer de printer toch stukgaat, is het altijd onverwachts. Papieren komen niet bij de juiste personen, het overzicht is kwijt. Doxflow is de pessimist die ieder bedrijf nodig heeft. Een organisatie die de machtige printer altijd bekijkt met een ‘wat als’-attitude. Zo blijft jouw printbehoefte altijd up to date, is pech nooit onverwachts en altijd snel opgelost.

Benieuwd hoe onze gezonde dosis pessimisme jouw printbehoeften pechvrij maakt? Boek hier een oriënterend gesprek en zie nooit meer de negatieve kant van jouw printruimte.